Uçağımızın kalkması gereken saatinde kalkmaması ve çeşitli sebeplerle geç kalkmasına rötarlı uçuş (gecikmeli uçuş) diyoruz. Rötar uçuşun olmazsa olmazı, çok sıradan bir durum. O yüzden, bilet düzenlerken özellikle acil işi olan ya da devamında farklı bir uçuşu olan yolcularımıza en azından 1 saat rötar ihtimalini düşünerek işlem yapıyoruz ancak zaman zaman bu süre bile yeterli olmuyor. Özellikle milli ve dini bayram günlerinde, askerlerin ve öğrencilerin yoğun uçuş günlerinde bir takım aksaklıklardan ötürü gecikmeler yaşanabiliyor. Peki, rötarlı uçuşlarda haklarınız neler bunu biliyor musunuz?
1500 km ve daha kısa iç hat uçuşlarında 2 saat veya daha fazla gecikme gerçekleşirse,
1500 - 3000 km arası uçuşlarda 3 saat ve üzeri gecikme gerçekleşirse,
3500 km üzeri uçuşlar için 4 saat ve üzeri gecikme gerçekleşirse,
yolculara ikram ve haberleşme hakları teklif edilmek zorundadır.
Uçuşta 5 saat ve üzeri gecikme gerçekleşecekse, bilet ücreti iadesi veya seyahatin başlangıç noktasına ücretsiz ulaşım hakkı talep edebilirsiniz.
Bunun yanı sıra önceden ilan edilmişse ve uçuşunuz daha sonraki günlerde gerçekleşecekse, ücretsiz barınma ve ulaşım hakkınız da mevcuttur.
Konu ile özel olarak merak ettiğiniz bir durum söz konusu ise Soru & Cevap kısmından sorabilirsiniz.
Uçuşlarda iptal seferler, kış aylarında kötü hava koşulları nedeniyle sık sık karşılaştığımız bir durumdur. Bunun dışında hava yolları çeşitli sebeplerle (teknik arıza ve operasyonel nedenler)sefer iptali yapabilmektedir. İşte bu gibi durumlarda haklarımızı bilmemiz önemli, ne yazık ki her zaman hava yolu görevlileri sizi yeterince aydınlatmıyor. Evet, hoş olmayan bir durum ancak, bazı dönemlerde sıklıkla olabiliyor, makul karşılayarak, hava yolu şirketinden haklarımızı talep etmeliyiz. Haklarımız resmi gazetede yönetmelik şeklinde yayınlanmış bulunduğu için kanuni desteği bulunmaktadır. Bu yönetmelik Türkiye'deki hava yollar için ve Türkiye kalkış ve varışlı seferlerdeki yolcu haklarını kapsamaktadır.
UÇUŞA EN AZ İKİ HAFTA KALA BİLDİRİLEN İPTALLER
Hava yolu şirketi uçuşunuz başlamadan iki hafta veya daha öncesinde iptal bildirisinde bulunmuş ise;
Kesintisiz bilet iadesi hakkınız bulunur,
Sefer değiştirme seçeneği sunulur
Maalesef 2 hafta veya daha öncesinde bildirilen iptallerde yolcunun hava yolundan tazminat isteme hakkı bulunmamaktadır.
UÇUŞA İKİ HAFTA İLE YEDİ GÜN ARALIĞINDA BİLDİRİLEN İPTALLER
Kesintisiz bilet iadesi hakkınız bulunur,
Sefer değiştirme seçeneği sunulur (İptal seferin kalkış saatinde en fazla 2 saat önce - iniş saatinden en fazla 4 saat önce - aksi halde tazminat hakkınız doğar)
UÇUŞA YEDİ GÜNDEN DAHA AZ SÜRE KALA BİLDİRİLEN İPTALLER
Kesintisiz bilet iadesi hakkınız bulunur,
Sefer değiştirme seçeneği sunulur (İptal seferin kalkış saatinde en fazla 1 saat önce - iniş saatinden en fazla 2 saat önce - aksi halde tazminat hakkınız doğar)
AYRICA,
Hava yolu Şirketi,
Yolcular iptalden haberdar edildiklerinde,
uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi
kendilerine olası alternatif ulaşım yolları
hakkında da bilgi vermek zorundadır.
Uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi,
tüm tedbirleri almasına rağmen olağanüstü
hallerin iptale neden olduğunu kanıtlayabildiği
takdirde, tazminat ödemekten
kurtulur.
Yolcu iletişim bilgisinin, hava taşıma işletmesince talep edilmesine karşın hava
taşıma işletmesine verilmemesi veya
yanlış verilmesi durumunda, hava yolu şirketi sorumluluktan kurtulur.
TAZMİNAT HAKKI
Bilet ücreti iadesi dışında ayrıca, yukarıdaki durumlardan birisi ya da birkaçı hava yolu şirketi tarafından sağlanamaz ise (alternatif uçuş, ücret iadesi, doğru iletişim bilgilerine rağmen bilgilendirilmeme, ve benzeri gibi) tazminat alma hakkınız doğar;
Uçuşu icra eden hava taşıma işletmesi,
size iç hatlar için 100 Avro karşılığı, dış
hat uçuşlarında ise, planlanan son varış
noktası hedef alınarak mesafeye göre
200 Avrodan 600 Avroya kadar olan
miktarı Türk Lirası cininden ödemek
zorundadır.
Bu konuda, Sivil Havacılık genel Müdürlüğü'nün hazırladığı videodan ve broşürden faydalanabilirsiniz.
Erken Rezervasyon Kış ayları biterken, bahar kendini göstermeye başladığında tatil aklımıza düşer hepimizin. Bazılarımız daha kıştan özlemeye başlarız yaz aylarını ve yaz tatilini.
Jolly Tur, ETS, Anı Tur, Mika Tur, SETURgibi operatörlerin (büyük seyahat acentaları) Kasım , Aralık, Ocak aylarında başlayarak yaptığı otel rezervasyonlarına Erken rezervasyon diyoruz. Genellikle %40 civarı indirim şeklinde başlar (firmaya göre %45 hatta %50 olabilir), zamanla bu indirim oranı genellikle %5 düşerek yaza doğru azalır. Yani ne kadar erken rezerve yaparsanız o kadar çok indirim alırsınız. Bunun yanı sıra bankaların 9 taksit ya da X TL tutarında harcama üzerine X TL indirim gibi kampanyalarından da faydalanabilirsiniz. Son zamanlarda erken rezervasyon mevhumu sadece oteller için değil yurt içi ve yurt dışı turlar için de başlamıştır. Erken Rezervasyonda her ne kadar en büyük avantajınız fiyat indirimi gibi de görünse; aslında en büyük avantajınız erken aldığınız tatilinizde yer sıkıntısı yaşamadan istediğiniz otel ya da turu rahatça seçebilmenizdir.
Bazı misafirlerimiz yaz aylarında rezervasyon yaptırmayı tercih ederler, ya son dakika kararlaştırılmış bir tatildir ya da belirsizlik nedeniyle beklemişlerdir. Son dakikada karşılaştığımız en büyük sıkıntı fiyat değil; otellerin doluluğu olmaktadır. Mecburen yer olan herhangi bir otele karar kılmak zorunda kalırsınız. Ayrıca artık aylar öncesinden rezervasyon yapıyorum, o gün başıma ne gelir diye korkmanıza gerek yok, çünkü erken rezervasyon sigortası uygulaması var. Erken Rezervasyon Sigortası
Bence, bu uygulamadan önce erken rezervasyonun bir anlamı yoktu. Aylar öncesinde hatırı sayılır tutarlar ödenerek alınan tatilleri olumsuz bir durum olduğunda iptal edemiyordunuz. Fakat, erken rezervasyon sigortası aldığınızda, hiçbir özel evrak belirtmeden seyahatinizin başlamasına belli bir süre kala iptal yapıp iade alabiliyoruz. Ne kadar önceden iptal edebileceğiniz değişebilmektedir (48 saat kala ya da 72 saat kala gibi). Erken rezervasyon sigortası tur operatörlerinde, seyahat acentalarında tatil alımınız tamamlandıktan sonra, size bildirilerek düzenlenecektir. Tatilinizin tutarına göre değişmektedir ancak genellikle cüz i bir bedel tutmaktadır (20-30 TL civarında). Sakın bu küçük tutarı ihmal etmeyin, yoksa bütün tatil paranız yanar.
Bu sigorta savaş, ülke genelinde oluşan genel problemler, doğal afet gibi durumları kapsamaz; sadece sizin özel durumlarınız için düzenlenmektedir. Şu durumda size naçizane derim ki, erken rezervasyon çok iyi bir uygulamadır, sigorta da yapıldığı için riski yoktur. Aksi halde son dakikada istemediğiniz tutarlara, istemediğiniz tatillere mecburen katılırsınız. Konu ile özel olarak merak ettiğiniz bir durum söz konusu ise Soru & Cevap kısmından sorabilirsiniz.
BEBEK YOLCULAR 0-2 yaş grubunda (0-24 ay) olan yolcularımızı bebek yolcu olarak adlandırıyoruz. Bebek yolcularımız refakatsiz yani, tek başlarına seyahat edemezler. Hava yollarının bebek yolcular için özel görevli ya da refakat hizmeti bulunmamaktadır.
Genellikle, yolcularımız birlikte seyahat edecekleri bebekleri için koltuk satın almamaktadırlar, ücretlendirmesi hava yoluna göre değişmekle birlikte sadece sigorta ücreti şeklinde düşük bir tutar olmaktadır ve bebek yolcu uçakta görevlilerce verilen özel bir emniyet kemeri ile ebeveyn ya da refakatçisinin kucağında seyahat etmektedir. Ancak, ayrı bir koltuk alınacak ise çocuk bileti alınmalıdır. Ayrı koltuk satın alınan bebek yolcuların oturabileceği çocuk koltuğu ya da puset düzeneği hava yolu tarafından temin edilmemektedir, yolcularımız kendileri getirmelidir. 1 ebeveyn ve 2 bebek şeklinde seyahat edilecek ise yine 2. bebek için çocuk bileti alınmalı ve oturabileceği çocuk koltuğu ya da puset düzeneği yolcu tarafından temin edilmelidir. ÇOCUK YOLCULAR Uçakla seyahat etmek isteyen çocuk yolcuları 2 sınıfta anlatmak istiyorum:
Ebeveyn ya da refakatçi ile seyahat eden çocuk yolcu:Çocuk yolcu yani 02-12 yaş grubu yolculardır (12 yaştan gün alınmamalıdır). Çocuk bileti düzenlenir. Genellikle promosyon bilet harici biletlerde belirli bir miktar indirim uygulanmaktadır. Kendilerine ayrı koltuk tahsis edilir, yolcu hakları bakımından yetişkin yolcu ile bir farkı yoktur.İstenirse yanında anne-baba ya da bir akraba olmaksızın 07-12 yaş aralığında yolcularımız hava yolunun tahsis edeceği görevli ile seyahat edebilir. Bu durumda farklı bir prosedür uygulanır. Hava limanında bir form doldurarak çocuk yolcunuzu görevliye teslim edersiniz ve inişte görevli personel formda belirttiğiniz kişiye yolcunuzu teslim eder (bilet haricinde ekstra ücretlendirilir).
Yalnız seyahat eden çocuk yolcu:Yanında anne-babası ya da bir refakatçi bulunmayan çocuk yolculardır. Yine 07-12 yaş grubu çocuklar için yapılan uygulamadır. Çocuk bileti düzenlenir, refakatsiz seyahat edecek çocuk yolcu ve kanuni temsilcisi alana 2 saat evvel gider ve ayrıntılı bir form doldurarak görevli personele yolcuyu teslim eder. Uçuş esnasında özel bir görevli ile seyahat etmese de uçuş ekibince özel olarak ilgilenilir. İnişten sonra yine bir görevli tarafından formda belirtilen kişiye teslim edilir. Yine bu işlem de hava yoluna göre değişmekle birlikte ayrıca ücretlendirilir.
Belirttiğim hususlar tüm hava yolları için %100 aynı değildir, ufak değişiklikler gösterebilir, ancak geneli itibari ile uygulamaları birbirine benzemektedir.
Konu ile özel olarak merak ettiğiniz bir durum söz konusu ise Soru & Cevap kısmından sorabilirsiniz.
Hava limanında beklemeyi sevmiyoruz. Çünkü uçağı tercih sebebimiz genellikle hız, işte bu yüzden alanda beklenen süre hepimize çok gereksiz geliyor. Fakat ne yazık ki alanda beklemeksizin direk uçağa gitmemiz mümkün değil, ancak bekleyeceğimiz süreyi kısaltmak elimizde. Örneğin günübirlik bir seyahat için iç hat uçuşunuz var ve günübirlik gideceğiniz için uçağın bagajına vereceğiniz bagajınız bulunmuyor, sadece kabinde yanınıza alacağınız el bagajınız var, işte o zaman hava yollarının hemen hepsinde mevcut olan online check-in (İnternet uçuş kabul) tam size göre. İnternet veya seyahat acentasından satın aldığınız uçuşunuz için, uçuş saatine 24 saat kala başlayan bu işlemi yapabilirsiniz. Daha öncesinde online check-in işlemi açılmamış olacaktır. Bu işlemi yapması için acentanıza rica edebilirsiniz. Eğer kendiniz yapmak isterseniz;
Uçuşu gerçekleştireceğiniz hava yolunun internet sayfasına bağlanıyorsunuz,
Muhtemelen anasayfada ya da online işlemler menüsünde online check-in sekmesini görürsünüz, buraya giriyorsunuz.
Açılan formda ad-soyad bilgilerinizi ve rezervasyon kodunuzu (PNR-Passenger Name Record) yazıyor ve devam ediyorsunuz.
Karşınıza çıkan yeni sayfada uçuş bilgileriniz ve varsa rezervasyondaki diğer yolcuların adlarını göreceksiniz. check-in işlemini gerçekleştirmek istediğiniz yolcuları işaretliyor ve yine devam ediyorsunuz.
Karşınıza gelen ekran uçağa ait oturum planı olmalı. Bu sayfada oturmak istediğiniz koltuğu işaretliyorsunuz (uçuş gerçekleştireceğiniz firmanın online chek-in işleminde ekstra koltuk ücreti almadığından emin olun, eğer alıyorsa koltuk seçmeden sistemin sizi ücretsiz atayacağı koltukta seyahat edebilirsiniz), Tekrar devam tuşuna basıyorsunuz.
Bu son ekranda ise yine uçuş bilgilerinizi, seçtiğiniz koltuğu görebilirsiniz. Ayrıca işinize yarayacak olan kısım da bu sayfadadır.
Online check-in sms: Buraya telefon numaranızı girerek uçuş ve check-in bilgilerinizi kısa mesaj olarak alırsınız.
Online barkod gönderimi: Bu alana yine telefon numaranızı girerek biniş kartınızı ve biniş kartı çıkartmanız için barkodunuzu alabilrisiniz. Telefonunuza kısa mesaj ile internet adresi gönderilecektir, bu adrese tıkladığınızda biniş kartınız açılacaktır. Bunun için telefonunuzda internet bağlantınız bulunmalıdır.
Biniş kartı yazdır: Bu bağlantıyı tıkladığınızda ise biniş kartınız bilgisayar ekranında görüntülenir. Çıktı aldığınız takdirde hava limanında bu çıktıyla uçabilirsiniz. Alanda Tekrar biniş kartı almanı gerekmez ve bu da size yaklaşık 20 dakika süre kazandırır. biniş kartınızın üzerinde yazan biniş zamanında (boarding time) 2. kontorlden geçmiş olmalısınız.
! Dikkat: Online check in işlemi yapmış olsanız bile, biniş kartınız ya da mobil biniş kartınız olmadığı takdirde yine biniş kartı almak için sıraya girmeli ve yine 1 saat önce gitmelisiniz.
! Dikkat: El bagajı dışında bagajınız var ise internetten koltuk seçebilir ancak biniş kartıyla geçemezsiniz çünkü alanda bagaj tarttırmak için yine check-in işlemine girmeniz gerekmektedir.
! Dikkat: Seyahatinizde, çocuk, bebek, ya da özel indirimli yolcu (öğrenci, 65 yaş üstü, asker, vb.) var ise yine biniş kartı alma işlemini alanda yapmalısınız. Çünkü alanda görevlilerce kimlik kontrolü yapılmalıdır.
Unutmayın online check-in işlemi yapsanız dahi uçağa son dakikada gidemezsiniz, biniş kartınızda yazan biniş zamanında kapıdan geçmiş olmalısınız.
Konu ile özel olarak merak ettiğiniz bir durum söz konusu ise Soru & Cevap kısmından sorabilirsiniz.
İç hat uçuşundan en az 1 saat önce, dış hat uçuşundan en az 2 saat önce alanda olunuz.
* Neden hava limanına erken gidelim ki?
* Ben geçenlerde 20 dakika kala gittim aldılar.
* Her türlü alırlar.
Demeyin. Hava limanına erken gidin. Yıllardır her yolcuma söylerim; 'Lütfen uçuştan en az bir saat önce alanda olunuz'. Çoğu seferinde karşılaştığım cevapları da yukarıya sıraladım. Erken gitmenizi istiyoruz çünkü;
Mesela, alana geldiniz, daha ilk kontrolden geçeceksiniz, önünüzdeki yolcu ya da sizinle ilgili ufacık bir problem oldu, x-ray cihazında bir şey görüldü ve görevliler kibarca valizinizi kontrol etmek istediler ve bu 10 dakikanızı aldı, uçuş kabul kapandı ve uçağınızı kaçırdınız.
Yoğun bir uçuş saatine denk geldiniz, uçuş kabul kuyruğu metrelerce, siz sıra beklerken yine uçuş kabul kapanabilir. Girdiğiniz kuyruk her ne kadar o uçuş için olsa da, görevliler tüm yolcuların bitmesini beklemeden zamanı dolduğunda işlemlere son verebilirler. Unutmayın ki tek uçuş sizin ki değil, o gün yüzlerce uçak kalkacak ve görevliler zamanla yarışıyorlar.
Bir diğer gecikme sebebi de bagajınız ya da başkasının bagajları olabilir. uçuşunuz için, biletinizin sınıfı ya da tercih ettiğiniz hava yoluna göre size tanınan bir bagaj taşıma sınırınız vardır ve bunu aşmanız halinde sizden ekstra ücret istenecektir. Bu esnada zaman kaybı yaşayabilirsiniz. Kendi bagajınızda sorun olmayacağından eminsiniz, peki ya kuyrukta önünüzde bekleyenler, onlarda oluşabilecek problemler de sizin beklemenize neden olacaktır.
Ve tabi ki dış hat uçuşlarınızda 2 saat gibi bir süre öncesinde alanda olmalısınız. Çünkü iç hat uçuş işlemlerinde yaptığınız işlemin üzerine bir de pasaport kontrol işlemleriniz ekleniyor ayrıca bu uçuşlarda görevliler daha titiz davranıyor.
Problemsiz, normal bir günde iç hat uçuşunuz için hava limanına bir saat önce (dış hat uçuşunuz için iki saat önce) gitmek yeterli olurken; yukarıda bahsettiğim ve çok olası durumlarla karşılaştığınızda bu süre bile yetmeyebilir. Zaten gelen uçuş mesajlarında hava yolları sizden 90 dakika önce gelmenizi istemektedir.
Şunu unutmayın ki; hava yolları erken gelmenizi sizin iyiliğiniz için istiyor, bu keyfi bir uygulama değil. Her yolcu 20 dakika kala gelse uçuşunuz 1 saat gecikir, çünkü;
İşlemleriniz zaman alır,
Yolculardan teslim alınan bagajlar, özel sistemlerle ayrıştırılarak bineceğiniz uçağa taşınır, dengeli bir şekilde uçağa yüklenir.
Uçuş öncesi oluşabilecek her türlü problemi telafi etmek ve zamanında kalkış yapmak için yeterli süre gerekir.
Eğer bir yakınınız ya da siz son dakikada uçağa binmişseniz, bu tamamen şans eseri olmuştur, muhtemelen bir daha böyle bir durumla karşılaşmazsınız.
Konu ile özel olarak merak ettiğiniz bir durum söz konusu ise Soru & Cevap kısmından sorabilirsiniz.
